Al naar gelang de toon en manier waarop iemand iets vraagt wordt er een antwoord gegeven dat wellicht helemaal niet overeenstemt met de verwachting van de vragensteller. Als je een verzoek als een bevel uitspreekt zo in de zin van: kom eens hier ipv zou je eens even kunnen komen dan wordt vaak het bijbelcitaat aangehaald dat we zojuist in de lezing hoorden: “Spreek Heer uw dienaar luistert”. Een blijk van onderdanige onderwerping met een knipoog in dat geval. Maar bij Samuël gaat het daar helemaal niet over. Tot drie keer toe moet de Heer roepen opdat Zijn roepen eindelijk herkent wordt en vraagt dus om een hele open luisterhouding. En omdat gelovige gehoorzaamheid niets van doen heeft met een soort blinde onderwerping gaat bij het luisteren naar de stem van God om een verwachtingsvol luisteren.
Over dit verwachtingsvol luisteren gaat het in de lezingen van deze zondag. In het verhaal van Samuël wordt in zekere zin samengebald wat we mogen herkennen als een levenslang proces van luisteren, overwegen en onderscheiden. Luisteren naar de stem van God, luisteren naar de stem van je gemoed, luisteren naar de mensen om je heen, luisteren naar de schepping, luisteren naar de geschiedenis. En temidden daarvan komt ons vandaag Jezus tegemoet. We horen Hem spreken. En zijn spreken is een vraag! “Wat zoeken jullie”. Met Kerstmis hoorden we het bij de evangelist Johannes zo: “In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God”. Maar nu treedt, komt dat eeuwige Woord de geschiedenis binnen -vlees, mens geworden in Jezus Christus – en het Woord komt als een vraag: “Wat zoeken jullie”. Waar we deze vraag toelaten vinden we Jezus. Onze geschiedenis begint in de hemel maar het verhaal begint pas echt in en door de ontmoeting.
Wat zoeken jullie. Wat zoeken wij? Wat verlangen wij? Wat is mijn diepste verlangen? Wat roept er in mij? Wat zoek ik? Het antwoord van de leerlingen op de vraag van Jezus:” Wat verlangen jullie” was: “Meester waar houdt Gij u op” –“Kom mee om het te zien”, was Zijn antwoord en zij bleven die dag bij Hem. Als ons diepste verlangen is Jezus te leren kennen dan moeten wij bij Hem blijven.
Dat bij Jezus blijven is niet iets van boven de wenkbrauwen maar voltrekt zich, krijgt inhoud en veronderstelt ontmoeting: dat zijn de mensen die om ons heen geschapen zijn: mijn zuster, mijn broeder. Franciscus leerde ons dat wij de schepping onze broeder en zuster kunnen noemen. In het weerloze gelaat van onze zuster en broeder ligt het antwoord.” Daar gaat het Lam van God” -andere naam – de lijdende Dienaar voorbij zei Johannes tegen de twee leerlingen. In zijn volstrekte weerloosheid en geweldloosheid is Jezus, de broeder van de allerminsten geworden en stelt zo een ontmaskerende én ontwapenende vraag aan ons en brengt ons ook terug naar de eerst bladzijden van de Bijbel waar we deze belangrijke vragen horen: “Adam, mens waar ben je” en “Mens waar is je broer”. Deze twee vragen zijn met elkaar verbonden zoals Jezus later het eerste en het tweede gebod met elkaar verbindt. Met onze schepping zijn deze vragen ingegoten in het oer-wezen van de mens: je bent niet van jezelf alleen. God geeft ons aan elkaar en draagt ons verantwoordelijkheid voor elkaar op.
Om te begrijpen waar dat over gaat moeten we de verdere weg van Jezus mee vervolgen. We weten vooraf niet waar die weg ons zal brengen. Het is de weg van het leerling zijn. En deze weg veronderstelt geen onderdanige onderwerping maar een verwachtingsvol luisteren. Jezus noemt ons geen dienaars maar leerlingen, vrienden zelfs. En die vrienden blijven bij Hem. We doen dat zoals de Meester zelf. Hij trok zich terug om te bidden. De stilte in durven gaan te midden van drukte en activiteit om het deugddoende en het confronterende tegelijkertijd te ervaren en te zien waar ons antwoord op onze roeping ligt als leerling van Christus en hoe wij daar antwoord op geven. Zoals het Woord vanuit de hemel kwam zo komt ook het antwoord op de vraag van onze roeping van buiten, van boven omdat bidden een antwoord is op een vraag die van boven aan ons gesteld wordt: Mens waar ben je? We zijn midden in onze wereld geplaatst om in Gods naam aanwezig te zijn en elkaar lief te hebben op de manier zoals Christus dat gedaan heeft. Die roeping in Christus ontdekken mag de zin van ons leven zijn en het antwoord op onze roeping als Christen in deze wereld.
Br. R.