Broeders en zusters,
Woorden, woorden, woorden: ons leven en samenleven is er overvol van. En zelfs als er niets te zeggen valt, gebruiken we nóg woorden: om de leegte, de stilte maar te vullen. Het wezenlijke eruit filteren en dat echt verstáán – daar komen we niet eens aan toe. We denken, dat nóg meer woorden nodig zijn om het duidelijk te krijgen. Een goed verstaander heeft echter aan een half woord genoeg, zegt het spreekwoord. Welnu: de Heilige Geest – en Pinksteren gáát over de Heilige Geest! – máákt ons tot goede verstaanders. Zó goede verstaanders, dat we daar waar het op aankomt, aan een half woord genoeg hebben, en zelfs zònder woorden nóg verstaan.
Op het eerste gehoor echter lijkt de lezing over het eerste Pinksterfeest van de jonge kerk, als de Heilige Geest over haar wordt uitgestort, toch weer een zaak van nóg meer woorden. Al die mensen uit al die landstreken horen de apostelen spreken in hun eigen moedertaal. Op het eerste gehoor dus een verveelvoudiging van woorden. Maar dan, in de laatste zin van die lezing, komt het: al die mensen horen in hun eigen taal spreken over Gods grote daden. Dát is het! De Heilige Geest laat hùn tóen en òns nú Gods grote daden herkennen en verstaan! De Heilige Geest is doende ons tot goede verstaanders te maken precies van Gods grote daden. Hoe? Door ons te leren gebeurtenissen en situaties en ook bewegingen van ons hart te gaan verstaan in het licht van dé grote daad Gods: Jesus en diens kruis en verrijzenis. De heilige Geest leert ons verstaan hoe God hier en nu door gebeurtenissen en situaties en ook bewegingen van ons hart bezig is ons en iedereen concreet in te voegen in die grote daad Gods: in Jesus’ kruis en verrijzenis. Op den duur kunnen we zulke goede verstaanders worden, dat we aan een half woord of een half gebeuren al genoeg hebben, of zelfs geen woord nodig hebben en aan Gods zwijgen al genoeg hebben, om te verstaan dat en hoe God hier en nu doende is ons en allen daarin in te voegen. Hoe beter wij dat gaan verstaan, des te beter kunnen wij met God meegeven, en des te meer zal ons kleine leven Gods grote daad worden, nog meer deelhebben aan Jesus’ kruis en verrijzenis.
Zo ga je verstaan, in een mystieke intuïtie, wat eigenlijk gaande is in de wereld, in je leven, in jouzelf. Want behalve van een overdaad aan woorden is ons leven ook meer dan vol van een vloed aan gebeurtenissen. Er is van alles gaande, er komt voortdurend van alles op ons af: om bijna horendol en zeker meer dan moe van te worden. God heeft ons leven echter niet vreselijk complex bedoeld. Eigenlijk moeten of hoeven we in dat alles immers maar één ding: door de veelheid en veelvormigheid van de gebeurtenissen en voorvallen en bewegingen ons laten invoegen in die ene grote daad van God, in Jesus’ kruis en verrijzenis, en elkaar helpen ons daarin te laten invoegen.
Daarom geeft Jesus, de verrezen Heer, eigenlijk ook maar één ‘ding’: de Heilige Geest. Zoals het evangelie van vandaag exemplarisch weergeeft hoe de verrezen Heer bij zijn eerste ontmoeting met de leerlingen als eerste de Heilige Geest geeft. Natuurlijk geeft Hij ook nog veel meer, als een schil om dat ene heen. Maar daarbinnen is de gave van de Heilige Geest het eigenlijke. En ook die Heilige Geest geeft wel van alles aan ons: gaven en vruchten en werkingen, maar allereerst geeft Hij zichzelf aan ons, al het andere is als een schil daaromheen. En als de Heilige Geest – Hij die in Persoon de liefdeband IS tussen de Vader en Jesus – als Hij Zichzelf geeft, dan geeft Hij ons dus de relatie tussen Jesus en de Vader, en voegt Hij ons dus in in de weg van Jesus naar de Vader. De schil daaromheen dient het zodanig plooien van alles en iedereen, dat wij meer en meer binnengehaald kunnen worden in Jesus’ weg naar de Vader, in zijn kruis en verrijzenis, en zo in Jesus’ persoonsgeheim: Zijn relatie met de Vader. Dát is de ene grote daad van God die gaande is. Dat is de ene grote werkzaamheid van de Heilige Geest die gaande is. Ook hier en nu.
Am
Br. M.