Broeders en zusters,
Je moet het leven leren lezen. Je moet je eigen leven leren lezen. De gebeurtenissen en de voorvallen, de ontmoetingen, je gevoelens en ervaringen, je krachten en bewegingen – het zijn op het eerste oog allemaal als losse letters of hoogstens losse woorden, die uit zichzelf nog geen zin vormen, laat staan een verhaal. Als je het alleen met die losse letters of losse woorden moet doen, dan is je leven als los zand, dan spring je van de hak op de tak, dan leeft je bij het kleine ogenblik en ben je een speelbal van het ogenblik en van je emoties. Je moet echter dat alles leren lezen, leren lezen als letters van een woord en als woorden van een zin, zodat het verhaal van je leven oplicht, de zin van je leven oplicht. Maar die zin komt van hoger of verder.
Wij christenen proberen het leven, ons leven, te lezen in het licht van ons katholiek geloof, in het licht van de H. Schrift. Wij lezen het woord van de Schrift, het woord van Jesus de Heer, om vandaaruit, in het licht daarvan, ons eigen leven te lezen en te verstaan. Zonder dat zou ons eigen leven als een boek in een vreemde, onbekende taal blijven, dat we enkel kunnen doorbladeren en meedragen, maar dat we niet kunnen lezen en verstaan. Dan blijven we een vreemde voor onszelf! Daarom is het zó belangrijk eigen te worden aan Jesus’ woorden, eigen te worden aan het Woord dat Jesus ís. Daarom luisteren we in elke eucharistieviering daarnaar, en hopelijk nog vaker, en nemen we dat mee in ons geheugen, in ons hart, in onze gedachten, in onze manier van leven.
Vandaag hoorden we een gelijkenis van Jesus: die van de zaaier. Een gelijkenis over de gulle levenskracht van het Woord van God, maar ook over hoe verschillend dat Woord in een mens kan binnenkomen, en hoeveel daarbij van jou zelf afhangt. Je kunt oppervlakkig zijn. Of passief. Of te vol met andere zaken. Pas als Jesus’ woord diep in je binnenkomt en kan aarden en wortelen, pas dan kan de kracht ervan ten volle openbreken: want nu Jesus’ woord diep in jouw leven is kunnen binnengaan, nu ga jij met jouw leven diep in Jesus’ woord binnen en in Jesus’ levensverhaal, en in zijn persoon. Dan ga je ook jouw eigen leven lezen als een evangelieboek – je eigen leven inclusief álles daarvan, zowel het positieve als het negatieve: je eigen leven in z’n veelvormige onverlostheid én doorbrekende verlossing. Pas als je met jouw eigen leven in Jesus’ woord en Jesus’ leven en persoon binnengaat, wordt jouw leven zin-vol, wordt het verhaal van je leven duidelijk: een levend hoofdstuk te mogen zijn van het evangelie en van het leven van Jesus.
En dan wordt je leven vruchtbaar! Zelfs wonderlijk, tot honderdvoudig vruchtbaar, omdat er nu een soort symbiose is ontstaan tussen jouw leven en Christus’ woord. Die zijn niet meer te scheiden, en zelfs moeilijk te onderscheiden. Zoals Jesus eerst nog sprak van het zaad van Gods Woord, dat in ons wordt gezaaid en dat al naargelang onze gesteltenis al dan niet kan kiemen en groeien en tot wasdom komen, maar later spreekt van zij die in goede grond werden gezaaid: daar is die beoogde symbiose tussen Zijn uitgezaaide Woord enerzijds en ons eigen leven anderzijds al benoemd. En dan begint die wonderlijke vruchtbaarheid – ook in ‘jouw’ leven, dat eigenlijk al niet meer het jouwe is, maar veeleer van jou en Hem samen! Ook die vruchtbaarheid moet je leren lezen – natuurlijk weer in het licht en het verlengde van het evangelie. Je moet dus ook de kruisen van je leven lezen met behulp van het evangelie, en de vruchtbaarheid dáárvan gaan vermoeden: de vruchtbaarheid van jóuw kruisen vooral voor het leven van ánderen. Dat jouw leven ook zó als het verlengde van het evangelie en van het leven van Jesus oplicht, zal je met een vreugde vervullen die enkel als dank en jubel aan God kan worden teruggeschonken.
Amen.
Br. M.