Broeders en zusters,
Jezus plaatst zichzelf in het evangelie tegenover de dief of de rover. Jezus waarschuwt voor hem. “De dief komt alleen maar om te stelen, te slachten en te vernietigen; Ik ben gekomen, opdat zij leven zouden bezitten, en wel in overvloed”. Wie is die dief? Waar houdt hij zich op? Kunnen we hem misschien ergens lokaliseren; dan zullen we pas echt goed en duidelijk gewaarschuwd zijn en dan kunnen we ook veel beter op onze hoede zijn voor hem?
De geschiedenis wemelt van mensen die het met anderen niet zo best voorhadden. Wie ziet niet hoe nog in Europa er op dit moment geslacht en vernietigd wordt? Ook deze dief erkent niet de eigenstandigheid van een ander. Tekenend voor de dief is natuurlijk dat hij grenzen met voeten treedt. Hij beoordeelt Oekraïne niet als een soeverein land. De dief eigent zich toe wat niet het zijne is. Hij heeft pretenties die hem méér willen doen laten lijken dan wat hij is.
Maar het punt is nu net dat alle mensen pretenties hebben. Ze willen allemáál meer rechten doen gelden dan ze hebben. Iedere mens is ergens in zijn of haar leven op de troon van God gaan zitten. Het is een bitter maar wel waar gegeven dat wij allemaal dieven zijn. En het is niet voor niets dat Jezus de dief niet lokaliseert of anderszins nader definieert. Wíj zijn het die oordelen en dat blijft óók iets aanmatigends hebben. Wie wat waard is: dat is aan God om te zeggen en hoe meer wij onze mond kunnen houden over een ander, hoe beter. Ook al lijkt het soms nóg zo duidelijk.
Beter dan naar de dief kunnen wij naar de herder vragen. Van onszelf zullen we allemaal nog wel kunnen toegeven dat wij onvolmaakt zijn. Er mankeert wel het een en ander aan ons. Of nog iets dieper en omvattender: wie van ons zal kunnen beweren dat hij altijd recht doet aan zijn medemensen? Of: recht doet aan God? Recht doen aan een mens: dat schiet er wel eens bij in. Onderschatten wij mensen niet heel vaak? Naar wat ze waard zijn in zichzelf? Naar wat zij voor ons betekenen?
Konden we maar enigszins met de ogen van God kijken naar mensen. Dan zouden we ook gaan gelijken op de Herder. De enige Herder: Jezus. Zoals wij allemaal ergens dieven zijn, zo is Hij de enige Herder. Hij noemt zich vandaag vaker ook “de deur”. “Ik ben de deur” zegt Hij, en dat betekent heel eenvoudig dat het allemaal met Hem begint en met Hem eindigt. En ja: ook de weg tussen dat begin en dat einde komt nog voor zijn rekening. Want de enige blijvende grond waarop wij kunnen staan is de liefde tussen Vader en Zoon. In het zich weggeven op het kruis aan ons en aan de Vader ligt voor ons alle heil. Van onszelf verwachten dat wij ons wel redden is bouwen op drijfzand.
Dichterbij dan de vraag naar het waar van de dief brengt ons de vraag naar het waar van de herder. Hij is uit de hemel vandaan en als Hij ons laat bidden “Uw wil geschiede op aarde, zoals in de hemel”, dan mogen wij weten dat Hij altijd Gods wil liet geschieden in Zijn leven op aarde. Hij bracht de inwilliging van Gods wil met Zijn leven onder ons. Gods verwachtingen die Hem zoveel ontgoocheling had gebracht werden nu ineens bovenmate vervuld. Met Jezus’ leven brak Hij ergens in, in het mensenbestaan. Bijna als een dief. In Jezus komt de hemel tegenwoordig op aarde. Wordt alles wat eerst alleen maar in aanleg mogelijk was werkelijkheid. Achter en in het leven van de mensen licht voortaan voor de Vader het leven van de mens Jezus op. De verrijzenis van Jezus, eens IN de tijd en sindsdien niet meer weg te denken UIT de tijd, heeft God en mens onvermoede mogelijkheden gebracht. Gods wil kan van nu af op aarde vervuld worden. Omdat Jezus er eens mens en God helemaal en totaal recht heeft gedaan. Die versmelting en éénwording tussen menselijk en goddelijk leven is de weidse vlakte waar deze Herder zijn kudde wil laten grazen. Deze Herder Jezus is van “boven”, Hij brengt ook leven van boven, goddelijk leven, “leven in overvloed”. Mocht Hij steeds weer een bron van vreugde en van hoop zijn voor ons, in deze duistere tijden. Amen.
Br. J.